Raportowanie w spółce akcyjnej

Wyniki finansowe w spółce publicznej

Jedną z podstawowych funkcji rynku giełdowego jest zapewnienie inwestorom równego dostępu do informacji o spółkach publicznych. Na tej podstawie mają oni możliwość oceny sytuacji wybranego podmiotu, nie tylko pod względem finansowym, lecz także skuteczności zarządzania, czy potencjału rozwojowego. Dzięki takiej transparentności zmniejsza się ryzyko podjęcia niewłaściwej decyzji inwestycyjnej. Z uwagi jednak na dynamiczny charakter rynku giełdowego utrzymanie odpowiedniej komunikacji na linii spółka-rynek nie należało do najłatwiejszych. W związku z tym zagadnienie to zostało poddane regulacji prawnej.

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (zwanej dalej: ustawą o ofercie) do obowiązków emitenta papierów wartościowych należy równoczesne przekazywanie Komisji Nadzoru Finansowego, spółce prowadzącej rynek regulowany (Giełdzie Papierów Wartościowych) oraz do publicznej wiadomości:

1. informacji poufnych,
2. informacji bieżących,
3. informacji okresowych (m.in. danych finansowych).

Z punktu widzenia inwestora najważniejsze jest to, że notowana na GPW spółka publikuje raport kwartalny oraz skonsolidowany raport kwartalny jednocześnie. Ma na to dokładnie 45 dni od momentu zakończenia konkretnego kwartału roku obrotowego. Gdy w grę wchodzi publikacja raportu rocznego, spółka ma na to więcej czasu: 80 dni od zakończenia całego roku obrotowego. Z kolei raport półroczny spółka ma obowiązek przekazać w terminie dwóch miesięcy od końca pierwszego półrocza.

Co ciekawe, podobnie jak w przypadku wielu urzędowych spraw, jeżeli ostatni dzień publikacji wyników wypada w dniu wolnym od pracy, wówczas termin przesuwa się na pierwszy, następujący potem dzień roboczy. Nie mniejsze znaczenie od dat dziennych mają terminy godzinowe przekazywania informacji przez spółki. W minionym sezonie wyników kilka spółek również nimi miało problemy, publikując raporty nie wtedy, gdy powinny.

Rozporządzenie o informacjach w szczegółowy sposób przedstawia treść oraz formę raportów bieżących, do których ogłoszenia zobowiązane są spółki publiczne. Katalog zdarzeń polegających obowiązkowi jest dość szeroki (m.in. § 5 ust. 1, §33, §34, §38). Ujmuje on między innymi zdarzenia związane z: zawarciem znaczących umów, zmianami we władzach zarządzających i nadzorujących emitenta, czy dotyczących łączenia, podziału i przekształceń emitenta akcji. Powodem upubliczniania wskazanych przez ustawodawcę informacji jest konieczność minimalizacji ryzyka dla inwestorów, którzy przy braku odpowiedniej wiedzy mogliby podjąć błędne decyzje inwestycyjne. Z powyższego wynika również termin w jakim emitent akcji jest zobowiązany do przekazywania informacji. Co do zasady, zgodnie z §100 ust.1 rozporządzenia o informacjach raporty bieżące przekazuje się niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od zaistnienia zdarzenia lub powzięcia o tym informacji przez emitenta. Ten zapis odnosi się do informacji noszących znamiona cenotwórczości. W raportach bieżących są bowiem podawane również dane o charakterze bardziej technicznym. Dlatego też terminy na ich przekazanie do publicznej wiadomości są dłuższe (§100 ust. 2-10 rozporządzenia o informacjach) np.:

1. informacje zawarte w ogłoszeniu o walnym zgromadzeniu spółki publicznej, dokonanym zgodnie z art. 4022 Kodeksu spółek handlowych przekazuje się na 26 dni przed walnym zgromadzeniem,
2. informacje w przypadku wprowadzenia zmian do porządku obrad walnego zgromadzenia na żądanie akcjonariusza lub akcjonariuszy przekazuje się na 18 dni przed terminem walnego zgromadzenia,
3. w przypadku zakończenia subskrypcji lub sprzedaży, związanej z wprowadzeniem akcji spółki publicznej do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych i ich przydziałem raport powinien zostać opublikowany w terminie dwóch tygodni od dnia zakończenia subskrypcji lub sprzedaży

Spółki notowane na głównym rynku GPW muszą publikować:

1. informacje poufne – wszelkie informacje spełniające przesłanki definicji zawartej w art. 154 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;
2. raporty bieżące -informacje o zdarzeniach dotyczących emitenta lub jednostki od niego zależnej, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów, a także inne informacje przekazywane na podstawie przepisów ustaw (nabywanie i zbywanie znacznych pakietów, transakcje osób pełniących określone funkcje w spółce);
3. raporty kwartalne za I, III i IV kwartał, zawierające kwartalne skrócone sprawozdanie finansowe, niepodlegające badaniu;
4. raporty półroczne za pierwsze półrocze roku obrotowego, zawierające półroczne skrócone sprawozdanie finansowe, poddane przeglądowi przez biegłego rewidenta;
5. raporty roczne, zawierające roczne sprawozdanie finansowe, sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i zbadane przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych.

Sprawozdania finansowe zamieszczane w raportach okresowych powinny być sporządzone zgodnie z zasadami rachunkowości obowiązującymi emitenta. W większości przypadków sprawozdania finansowe emitentów giełdowych z siedzibą na terytorium Rp są sporządzane według MSR/MSSF, chociaż w przypadku jednostek, które nie tworzą grup kapitałowych, sprawozdania mogą być sporządzane według Polskich Standardów Rachunkowości.

W porównaniu z Głównym Rynkiem, obowiązki firm notowanych na NewConnect są mniejsze. Spółki muszą przedstawiać:

1. raporty bieżące (w węższym zakresie niż na głównym rynku GPW), w tym również informacje poufne;
2. raporty kwartalne, zawierające wybrane pozycje bilansowe oraz wybrane pozycje rachunku zysków i strat;
3. raporty roczne zawierające zaudytowane sprawozdania finansowe;
4. sprawozdania finansowe zamieszczane w raportach okresowych emitent sporządza zgodnie z przepisami obowiązującymi emitenta ( (w przypadku spółki zagranicznej, spółka może stosować standardy obowiązujące w kraju swojej siedziby).

Możliwymi sankcjami o charakterze administracyjnym za niewykonanie lub wykonanie w nienależyty sposób obowiązków informacyjnych są: wykluczenie papierów wartościowych z obrotu na rynku regulowanym albo nałożenie kary pieniężnej do wysokości 1 mln zł. Możliwe jest zastosowanie obu sankcji jednocześnie. Naruszenie obowiązków w zakresie przekazywania informacji poufnych do wiadomości publicznej wiąże się z odpowiedzialnością cywilną (art. 98 ustawy o ofercie publicznej). Z przepisu wynika zobowiązanie podmiotu odpowiedzialnego za dokumenty udostępniane w związku z ofertą publiczną, do naprawy szkody wyrządzonej przez udostępnienie do wiadomości publicznej wiadomości nierzetelnej, nieprawdziwej lub niekompletnej, bądź też przemilczenie informacji.

Oprócz skutków administracyjnych oraz cywilnych wyróżnia się również skutki karne. Ustawa o ofercie publicznej wymienia, że podanie nieprawdziwych lub zatajenie prawdziwych danych w istotny sposób wpływających na treść informacji zagrożone jest grzywną do 5 mln zł i karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Sankcję w wysokości 2 mln zł stosuje się, gdy podane zostaną nieprawdziwe dane lub zatajone dane w istotny sposób wpływające na treść informacji, przekazywane w celu opóźnienia upublicznienia informacji poufnych. Sankcje są podobne w wypadku zagrożenia bezprawnego ujawnienia informacji poufnej albo jej wykorzystania.